 |
| Home Geschiedenis |
| Deel 3: aan alles komt een einde ... | |
De
bloeiperiode van de firma Hooghuys liep tot aan de Eerste Wereldoorlog;
nadien was de productie eerder beperkt. De orgels die voor 1914-18
gebouwd werden, voldeden aan de hoogste standaarden, zonder enig
compromis; de instrumenten van na de oorlog moesten veeleer goedkoper
kunnen geproduceerd worden. Om de zaken na 1918 nog draaiende te
houden, werden op de Place de la Station ook grammofoons en platen
(o.a. van het Zonophone-label) verkocht (dit werd echter al vóór
1910 gedaan: oorspronkelijk ging het dus niet om een 'noodzakelijke
bron van inkomsten'!). Belangrijk is ook te weten dat Louis een
zeer conservatief man was: zo heeft hij bv. nooit orgels met 12
bassen willen bouwen: hij hield het – zoals
bij oudere instrumenten – steevast bij 8 bassen. Bovendien
was de gamma van veel van zijn instrumenten niet chromatisch, terwijl
andere orgelbouwers al lang niet meer op deze manier te werk gingen.
Louis François overleed op 16 november 1924, na
een zwaar ziektebed. Na zijn dood was de activiteit in het bedrijf
zo goed als voorbij. De belangrijkste oorzaak voor het stilvallen
was de onenigheid onder Louis' oudste twee zonen: Charles François
(1878-1951) en Edmond François (1882-1963). Eén van de redenen van
de onenigheid was het feit dat Louis - na de dood van zijn eerste
echtgenote (Maria Hortensia
De Vlaeminck, 1854-1912) - in 1912 hertrouwd was met een veel jongere vrouw (Elisa Maetens, 1884-1918). |
|
 |
 |
|||
Metalen plaatje uit
de periode dat Louis Hooghuys ook grammofoons verkocht. |
De
familie Hooghuys. Van links naar rechts: Edmond François Hooghuys,
Charlotte de Nutte, haar echtgenoot Charles François Hooghuys,
Maria Hortentia de Vlaeminck, Louis Auguste Hooghuys, Louis François
Hooghuys en Achille Hooghuys. |
|||
Charles
François werd geboren te Geraardsbergen op 15 april 1878. Hij was
de oudste zoon van Louis maar moest op het vlak van vakmanschap
en muziekkennis zijn meerdere erkennen in Edmond. Daarom - en omdat
Louis het beter kon vinden met Edmond - beschouwde Louis laatstgenoemde
als zijn echte opvolger, wat Charles moeilijk kon verkroppen. Edmond
hield zich verder bezig met het restaureren en stemmen van orgels
tot aan zijn dood in 1963; Charles daarentegen stopte al zijn activiteiten
ten laatste in 1939 (vermoedelijk zelfs eerder). Hoewel er wel
orgels bestaan die de naam "Ch.Hooghuys" dragen, is het
zo goed als zeker dat Charles nooit een volledig nieuw orgel heeft
gebouwd: wellicht werkte hij enkel de zaken af die na de dood van
Louis waren overgebleven. Op het moment van Louis' overlijden moesten
namelijk nog twee orgels afgewerkt worden: LH650 (84-toets) en
CH670 (58-toets); deze beide instrumenten zijn nu in het bezit
van Jasper Sanfilippo in Illinois (USA). Verder assembleerde Charles
nog CH660 (nu van Teddy Reed in Amersham (UK)) en voorzag hij enkele
orgels van een Hooghuysklavier: CH655 (51-toets, van oorsprong
een Ruth), CH665 (51-toets, origine onbekend), CH675 (78-toets
Pierre Eich, bestaat niet meer) en CH680 (73-toets, van origine
een Wellershaus). Verder hield Charles zich enkel bezig met het
onderhoud van orgels.
Na de dood van Louis kocht Charles de helft van het fabrieksgebouw
aan de Place de la Station; de andere helft werd verkocht aan een
meubelmaker. In het aangekocht gedeelte opende Charles een café
voor de brouwerij "Zeeberg" te Aalst, waarin hij een
dansorgel plaatste (LH620, nu in het bezit van Bill Nunn (USA)).
Dat orgel werd in 1931 verkocht aan een foorreiziger. In 1938 verkocht
Charles zijn huis en werkplaats aan de genoemde brouwerij maar
pas in 1940 verhuisde hij effectief naar een ander adres (Kloosterstraat
24), waarbij zijn enige zoon Romain Charles wel het café overnam
en een tijdje verderzette. |
 |
 |
|||
Stempel
van Charles Hooghuys. Het adres "Place de la Station" is inmiddels
veranderd in "Place de la Gare" |
Place de la Station/Gare
in Geraardsbergen. In het gemarkeerde gebouw was de firma Hooghuys
gevestigd. Op deze foto is de rechterhelft echter al verkocht aan een
meubelmaker. |
|||
In 1944 verliet Romain Geraardsbergen om onduidelijke redenen, en hij ging in Galmaarden wonen, waar hij een winkel opende waar hij kranten, tijdschriften, papierwaren en 'sneukelderij' verkocht. Gedurende een tijdje baatte hij ook een koffiehandel uit en bij gelegenheid was hij organist in de plaatselijke kerk. In 1951 - na de dood van zijn vader - verhuisde hij terug naar Geraardsbergen en ging hij in de Kloosterstraat 12 wonen. Twee jaar later - in 1953 - verhuisde hij naar de Belgische kust: daar woonde hij achtereenvolgens in Zuienkerke, Lissewege, Wenduine, Zeebrugge en Brugge.
Omstreeks 1955 kocht Romain in Lisswege de 83-toets LH615 (nu in het Museum van Speelkok tot Pierement in Utrecht (NL)) en dit leidde ertoe dat hij weer van tijd tot tijd orgelboeken maakte. In het begin van de jaren '60 kocht hij de 93-toets LH507, een dansorgel met de zogenaamde Gavioli G4-gamma (Hooghuys bouwde verscheidene orgels met deze gamma). Jammer genoeg haalde hij het orgel uit elkaar om de onderdelen voor andere orgels te gebruken. In november 1963 kocht hij dan de 72-toets LH518, beter bekend als de "Senior". Vanaf 1968 bezocht hij tijdens het zomerseizoen iedere dondernamiddag met het orgel de folkloremarkt in Knokke-Heist. Vanaf dat ogenblik arrangeerde Romain weer voltijds orgelboeken.
Omstreeks 1965 kocht Romain tegen een relatief lage prijs de 97-toets LH605, die hij de "Condor" noemde; in oktober 1971 kwam daar de 73-toets LH552 bij (dit orgel is nu in het bezit van Romains zoon Marc, die het orgel de naam "Albatross" meegaf).
Romain bleef muziek arrangeren voor zijn orgels tot 1978, toen hij naar Brugge (nabij het Boudewijnpark) verhuisde. Daar maakte hij nauwelijks nog een tiental boeken, en toen in 1985 de gezondheid van zijn echtgenote achteruitging, stopte hij voorgoed met arrangeren. Op 15 december 1989 overleed Romain na zwaar gewond te zijn geraakt in een auto-ongeval. Zijn echtgenote stierf op de dag van zijn begrafenis …
Gelukkig heeft Romain een waardige opvolger gekregen in zijn zoon Marc Herwig Hooghuys: als enige in de Hooghuysfamilie houdt deze zich nog actief bezig met mechanische orgels, en dit op een ongeëvenaarde manier. Hij houdt zich niet alleen bezig met het onderhoud van orgels maar werkt ook verder aan de restauratie van zijn eigen Hooghuysorgel, de hierboven vermelde 73-toets "Albatross".
 |
 |
 |
Romain Charles - met
zijn onafscheidelijke sigaar - aan de kapmachine |
||
Vroege handtekening van Romain
Charles Hooghuys |
Marc Hooghuys aan het werk aan LH553 |
|